Schuldgevoel maakt duidelijk dat een morele norm is overtreden, waardoor anderen zijn benadeeld. Dit gevoel kan zowel functioneel als disfunctioneel zijn. Disfunctioneel schuldgevoel wordt geassocieerd met verschillende vormen van psychopathologie. Schuldgevoel wordt beschouwd als het resultaat van [...]

Placebo-effecten zijn alom tegenwoordig en vormen een belangrijk bestanddeel van elke succesvolle interventie. Ze zijn niet een karakteristiek van patiënten, maar wel van hulpverleners. Bij het optimaliseren van placebo-effecten door hulpverleners spelen status en overtuigd zijn van [...]

In dit artikel worden de mogelijkheden en beperkingen besproken van psychofarmacotherapie bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Er wordt tevens aandacht besteed aan de wijze waarop rekening gehouden kan worden met de eigenaardigheden van de patiënt bij het [...]

Eerst wordt geschetst hoe het placebofenomeen de geneeskunde confronteert met een aantal fundamentele vragen. De idee dat placebowerking ‘nep’ is, verraadt de doorwerking van een sciëntistische opvatting van de geneeskunde, waarin een strikt biomedische benadering van ziekte [...]

Kenmerken van patiënten die voortijdig hun behandeling stoppen (drop-outs) zijn nog weinig onderzocht. Veelal worden deze patiënten gezien als hopeloze gevallen. Recent onderzoek naar patiënten met hypochondrie laat een ander beeld zien. Drop-outs hebben minder ernstige klachten [...]

Psychotherapie is in belangrijke mate een placebo en moet dat ook zijn, wil het een effectieve verrichting binnen de ggz zijn. In dit artikel wordt deze stelling onderbouwd met een schooloverstijgend model van psychotherapie dat vooral is [...]

Onlangs is het protocol ‘cognitieve-gedragstherapie bij het chronisch vermoeidheidssyndroom’ (cvs) verschenen. Met een eerdere versie van dit protocol is door dertien psychotherapeuten ervaring opgedaan in het kader van wetenschappelijk onderzoek. Deze psychotherapeuten behandelden met dit protocol 82 [...]

Gecontrasteerd worden twee mogelijke effecten van de informed consent-procedure bij dubbelblinde, placebo-gecontroleerde en gerandomiseerde onderzoeken naar de effectiviteit van psychofarmaca: 1 onderschatting van de effectiviteit van het psychofarmacon door onzekerheid of men misschien geen placebo gekregen heeft [...]

Een verblijf in een ziekenhuis gaat meestal gepaard met spanningen. Ontspanningsoefeningen zijn effectief gebleken bij het verminderen van lichamelijke klachten bij poliklinische en klinische patiënten met somatische aandoeningen. Bij opgenomen patiënten zijn de belangrijkste indicaties voor ontspanningsoefeningen: [...]

In de geestelijke gezondheidszorg wordt steeds meer nadruk gelegd op specialisatie. In dit artikel wordt het belang van specifieke deskundigheid sterk betwist en de kracht van organisatorische en niet-specifieke factoren onderstreept. Na een aantal argumenten voor deze [...]