Jaargang 4 (1984)

recencies 87 anderen merken dat je veranderd bent; – tot slot enkele hoofdstukken over moeilijke punten als teit, geweten en afgunst. Het boek getuigt van veel geduld en enthousiasme. Het is ven in een zo gemakkelijk mogelijke stijl, die naar mijn smaak echter soms wat kinderlijk aandoet: ‘Ik erger me in de loop van de dag gens aan: mijn gevoel loopt een blauwe plek op (au!). Mijn denken zegt: huiswerk maken, vanavond opschrijven – en terwijl ik dat denk, voel ik weer die blauwe plek (tweede keer au!). ’s Avonds schrijf ik het gebeurde op, en weer voel ik mijn blauwe plek ( derde keer au!).’ Sommige opmerkingen als ‘Je hebt vrije keuze’, en ‘Je weet dat je wilt leven, zo lang mogelijk’, lijken ook wat ongelukkig gekozen. Zeer verhelderend is het veelvuldig gebruik van gemakkelijk gankelijke metaforen. Op enkele plaatsen lijkt de auteur echter op twee gedachten te hinken: enerzijds richt hij zich op de patient, derzijds op de hulpverlener, waardoor stijl en woordkeus op die plaatsen wat chaotisch zijn. Het boek past psychiatrische klachten in een begrijpelijk kader en zal zeer geschikt zijn voor therapeuten die op deze manier hun tienten les willen geven of het boek aan een patient willen meegeven. Nabesprekingen zijn dan wel noodzakelijk, aangezien het gemis van de enthousiaste verteller wel gevoeld wordt. Het boek biedt een soort cognitieve herstructurering, die m.i. iets korter kan worden weergegeven, soms misschien niet langer dan een enkele mooie lange zin, gericht op die ene patient met die speciale klacht. Maar ook dit is een kwestie van voorkeur (en misschien ook tijd) van de therapeut. RUUD MARKVELDT, psycholoog, Delft. EEN OF MEER = MEER VAN HETZELFDE? John 0. Beahrs, Unity and Multiplicity: Multilevel ness of Self in Hypnosis, Psychiatric Disorder and Mental Health, Brunner/Mazel, New York, 1982, 238 biz., prijs: f 89,– Er is geen gebrek aan nieuwe boeken over hypnose en hypnotherapie – helaas kan de inhoud ervan meestal worden samengevat als ‘meer van hetzelfde’. Moet dit boek van Beahrs hier ook toe gerekend wor-

88 Dth I jaargang 4 februari I 984 den? Ik meen van niet, omdat het namelijk een andere opzet heeft dan de geijkte handboeken en kookboeken, en omdat het bovendien een aantal (althans voor de meeste lezers) originele opvattingen geeft. De leidraad door het hele boek heen is al in de titel vervat: het dividu dient soms als eenheid en soms als veelheid tegemoet te den getreden. Zoals Nederland kan worden opgevat als een vanuit Den Haag bestuurde staat Of als een ingewikkelde organisatie van uiteenlopende (bestuurlijke en maatschappelijke) eenheden. Wil die organisatie voldoen, dan is noodzakelijk dat elke afzonderlijke heid op zichzelf goed functioneert en zijn eigen taken vervult, maar is ook een voorwaarde dat er voldoende samenhang en samenwerking tussen al die eenheden is. Centrale leiding of coordinatie lijkt daarbij onontbeerlijk. Beahrs gebruikt een ander beeld: dat van de dirigent en zijn orkest, om de eenheid en verscheidenheid van een individu te schrijven. De dirigent maakt zelf geen muziek maar zorgt voor een goed samenspel van snaarinstrumenten met blaasinstrumenten en slagwerk. Hij zorgt ervoor dat niet een bepaalde groep of een lid overheerst of uit de pas loopt, aan het muiten slaat of op eigen houtje achter de coulissen gaat zitten spelen, en daarbij de dirigent voor gek zet tegenover het publiek. Beahrs draagt zijn boek op aan Erickson uit bewondering voor 2025-06-27T12:14:10+00:00